Kepek Şampuanı

11 Ağustos 2020

Kepek şampuanlarının anlatımına geçmeden önce kepek nedir, sorusuna cevap vermek gerekir. Kepek genellikle saçlı deride oluşan bir tür mantardır. Saçlı deride oluşan kepeği yani Latince adı ile pitiriazis kapitis simpleks’i vücudun başka yerinde örneğin çenede veya T bölgesinde oluşan kepeği karıştırmamak gerekir. Onun adı kepek değil, seboreik dermatittir. Ancak tümünün çözümü kepek şampuanı ya da losyonu kullanmaktan geçer. Kepek, ‘pityrosporum oval’ denen bir tür saçlı deri mantarıdır.

Günümüzde estetik beklentilerin artması ve kozmetik kavramının gelişmesiyle daha çok estetik bir sorun olarak algılanan saç kepeğinin de önemi artmıştır. Tedavide kepeğe karşı etkili şampuanlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu amaçla farklı iki yol denenebilir. Bunlardan birincisi mantarları yok etmeye, ikincisi mantarların üremesi için gerekli olan seboreyi yani yağlanmayı ortadan kaldırmaya yöneliktir. Bu amaçla Salisilik asit, Zink piritiyon, ketokonazol, Huile de cade, Selenyum sülfit veya Sikloproks olamin içeren şampuanlar ilk seçenek olarak kullanılabilirler. Bunlardan ketakonazol içeren şampuanlar, prospektüslerinde de yazdığı gibi, 20 günden fazla kullanılamazlar, zira alışkanlık yapacağı için etkileri azalır. Diğer gurup ham maddeleri içeren şampuanlar ise, uzun süre bakım şampuanı olarak kullanılmalarında bir sakınca yoktur. Ancak bunun da etkinin güçlendirilmesi için aşağıda anlatacağımız bir koşulu vardır.

Kepek şampuanları, bir kozmetik şampuanın taşıyabileceği tüm özelliklere sahip olup, formüllerine kepeğe karşı etkinliği kanıtlanmış değişik etken maddeler eklenmiştir. Bu şampuanlar sebumu, yani saçlı deri yağ salgısını etkili olarak temizleyip, saçlı derideki kepekleri uzaklaştırırlar. Saçlı derinin kepek yapımını azaltırlar ve antibakteriyel/antifungal olarak etki gösterirler. Temel şampuan, sebumu temizlerken hastanın saçlı deriye yaptığı mekanik ovalama kepekleri kaldırır. Bu şampuanların durulanmadan önce, etkilenen alanda 5-10 dakika bırakılması önerilmektedir. Ardından nemlendirici bir şampuan, saçların kurumasını önlemek için kullanılabilir. Kepeklenmenin esas nedeni bilinmediği için bu şampuanlar kepeklenmeyi kontrol ederler; ancak tedavi edici kür sağlamayabilirler. Farklı mekanizmalarla etkili oldukları için bu şampuanların dönüşümlü kullanılması daha iyi kontrol sağlayabilir.

İşte bu noktada anti-seboreik (yağlanmaya karşı) ve anti-fungal (mantara karşı) etkin maddeleri birlikte içeren kepek şampuanı, etkili bir şampuandır. Örneğin bir anti-fungal ve anti-seboreik (mantar ve yağlanma karşıtı) ham madde olan Disodyum undesilen amido MEA-sülfosüksinat maddelerini içeren bir şampuan Huile de cade ya da Zink piritiyon ile kombine edilmiş, birlikte bulunan bir ürün ise, ham yağlanma hem de kepeğin önüne daha kolay geçilir. Kepek şampuanı alırken bu hususa çok dikkat edilmesi ve birkaç etkin maddeyi birlikte içeren şampuanların tercih edilmesi gerekir.

Bir de en önemli husus, bir kepek şampuanı aldığınızda, sonuna kadar kullanın, mümkün ise, büyük boylarını alın. Şişeniz bitince veya memnun kaldı iseniz 2 şişe bitirdikten sonra başka bir kepek şampuanına geçiniz. Buna, dönüşümlü olarak kullanıldıklarında farmakolojik etkinin yani tedavi edici özelliğinin artması denilir. Şişe bazında dönüşüm yapın.

Eğer bu tedavilere cevap alınamazsa ne yapılmalıdır?

Eğer bu tür şampuanların kullanımından sonra kepeğiniz yine de geçmezse ve hatta vücudun başka yerlerinde de pullanmalar gelişirse bu durum seboreik egzema, diğer egzemalar veya sedef hastalığının belirtisi olabilir. Bu durumda mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurunuz.